Các nguyên tắc lựa chọn nguyên liệu thực phẩm an toàn

28/07/2023

Bữa cơm gia đình hằng ngày có ngon, có bổ dưỡng, có an toàn hay không… thông thường sẽ phụ thuộc vào bàn tay khéo léo của người nội trợ. Trong đó, khâu lựa chọn nguyên liệu giữ vai trò vô cùng quan trọng.

Nguyên liệu thực phẩm tươi ngon vừa đảm bảo được chất lượng bữa ăn, vừa đảm bảo được sức khỏe của từng thành viên trong gia đình. Bài viết ngày hôm nay Tmdvmaithi sẽ đưa ra những nguyên tắc “vàng” để bạn và gia đình có thể lựa chọn nguyên liệu tươi ngon và an toàn nhất.

Khái niệm nguyên liệu thực phẩm

Chúng ta thường nhắc nhiều đến nguyên liệu thực phẩm. Tuy nhiên, khái niệm đầy đủ về nguyên liệu thực phẩm thì không phải ai cũng biết.

Theo Điều 26, Luật An toàn thực phẩm đã có ghi nhận về độ an toàn của nguyên liệu dùng để chế biến thực phẩm. Tuy nhiên, đây cũng chưa phải là khái niệm đầy đủ về nguyên liệu thực phẩm, gây khó khăn trong việc nhận diện nguyên liệu thực phẩm dưới góc độ pháp lý.

Dù vậy, nguyên liệu thực phẩm cũng có thể hiểu theo 2 nghĩa:

Theo nghĩa rộng

Đó chính là bất kỳ chất nào được thêm vào thực phẩm để có được kết quả, thành phẩm như mong muốn. Nguyên liệu được lựa chọn theo nguồn gốc xuất xứ, thời vụ, chức năng, cảm quan và đặc điểm dinh dưỡng.

Theo nghĩa hẹp

Đó là những loại nông sản, thực phẩm tự nhiên ở dạng đơn lẻ, dạng thô chưa qua chế biến hoặc đã qua chế biến nhằm thỏa mãn nhu cầu của người sử dụng như:

Hàng hóa lưu thông trên thị trường;
Ăn được như một loại thực phẩm;
Yếu tố đầu vào của công nghệ sau thu hoạch.

Phân loại nguyên liệu

Dựa vào tính chất khác nhau mà nguyên liệu được chia thành 3 loại: tươi sống – rau, củ, quả – phụ gia thực phẩm.

Nguyên liệu thực phẩm tươi sống

Thịt, cá, trứng, cua, nghêu, sò, ốc,… được gọi là những nguyên liệu tươi sống. Chúng cần phải được xử lý một cách phức tạp và thường là nguyên liệu chính trong thành phẩm.

Nguyên liệu thực phẩm rau – củ – quả

Các loại rau củ quả là một nhóm nguyên liệu thực phẩm tiếp theo. Loại này thường được sử dụng theo thời vụ và công đoạn chế biến cũng có phần đơn giản hơn.

Phụ gia thực phẩm

Nhóm nguyên liệu cuối cùng là phụ gia thực phẩm. Đây không thường là một nguyên liệu bắt buộc trong chế biến món ăn. Tuy nhiên, do nhu cầu ăn ngon và món ăn đa dạng nên phụ gia ngày nay đang dần trở thành thành phần quan trọng, góp phần quyết định đến hương vị của món ăn.

Thế nào là nguyên liệu thực phẩm an toàn?

Chúng ta không có một tiêu chuẩn chung cố định nào cho nguyên liệu thực phẩm an toàn. Tùy theo từng đặc điểm của mỗi loại nguyên liệu mà chúng sẽ được đặt ra những tiêu chuẩn khác nhau. Về cơ bản phải đảm bảo được nguồn gốc xuất xứ, thời hạn sử dụng, đảm bảo an toàn, giữ nguyên đặc tính vốn có. Thực phẩm an toàn là thực phẩm không được gây hại đến sức khỏe và tính mạng của con người.

Nhóm thực phẩm tươi sống

Các loại thịt tươi ngon phải có màu sắc, mùi vị đặc trưng của từng loại. Thịt không bốc ra mùi lạ, mùi hôi, bề mặt thịt khô ráo, có độ đàn hồi tốt. Thịt nên được mua tại các cửa hàng có nguồn gốc xuất xứ, thời hạn sử dụng rõ ràng.

Nhóm rau củ quả

Rau củ quả an toàn là rau củ quả vẫn còn duy trì được sự tươi ngon, mọng nước, không bị dập, úng trong quá trình vận chuyển. Bạn nên chọn những loại rau củ quả có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo được trồng và chăm sóc bằng các nguồn dinh dưỡng sạch, không tích trữ độc tố trong cơ thể. Và lưu ý sử dụng trước thời hạn sử dụng.

Nhóm phụ gia

Tương tự như thực phẩm tươi sống hay rau củ quả, nhóm nguyên liệu thực phẩm phụ gia thường được bảo quản ở dạng khô, thời gian sử dụng lâu hơn. Tuy nhiên, chúng cũng chỉ an toàn khi rõ ràng cơ sở sản xuất và thời hạn sử dụng.

Nguyên tắc lựa chọn thực phẩm an toàn cho sức khỏe

Từ việc nhận biết như thế nào là một nguyên liệu thực phẩm an toàn. Chúng ta có thể rút kết ra được những nguyên tắc để lựa chọn nguyên liệu an toàn, tốt cho sức khỏe. Về cơ bản sẽ lưu ý đến 2 vấn đề sau:

Nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng

Nguồn gốc xuất xứ của thực phẩm là vô cùng quan trọng. Thông tin này giúp chúng ta xác định được thực phẩm chúng ta mua chính xác được đánh bắt, nuôi trồng, sản xuất ở đâu, quy trình, công nghệ như thế nào,… Đi kèm với đó sẽ là ngày sản xuất và hạn sử dụng.

Nguyên liệu thực phẩm đóng gói lại không ghi rõ nguồn gốc, ngày sản xuất, hạn sử dụng thì không nên tin tưởng để tránh mua nhầm hàng hóa thiếu chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Nguyên liệu thực phẩm tươi sống

Đối với nhóm thực phẩm tươi sống (thịt, cá, tôm, cua, nghêu, sò,…) cần phải chú ý và độ tươi sốn, ngoại quan và mùi đặc trưng. Tuyệt đối không lựa chọn nếu có những biểu hiện sau:

Thịt có màu lạ (tím, trắng nhợt,..)
Bốc mùi lạ, mùi hôi
Thịt/cá mềm nhũn, không còn độ đàn hồi
Tôm cua nghêu sò đã chết trước

Tổng kết

Nguyên tắc lựa chọn nguyên liệu thực phẩm an toàn không khó. Một mẹo nhỏ để bạn có thể dễ dàng tìm mua được thực phẩm an toàn tại Bình Dương: đó chính là hãy tìm mua thực phẩm ở các cửa hàng/ công ty chuyên cung cấp nguyên liệu thực phẩm uy tín. Các cơ sở này đã có kinh nghiệm nhiều năm trên thị trường, chắc chắn họ sẽ không vì một chút lợi nhỏ mà hi sinh quá trình xây dựng uy tín nhiều năm.